De mystiek van Franciscus, Hans van Munster

"De mystiek van Franciscus" is een boek geschreven door Hans van Munster, waarin hij de spirituele weg van Franciscus van Assisi, de beroemde middeleeuwse heilige en stichter van de Franciscaanse orde, onderzoekt vanuit een mystiek perspectief. In dit boek duikt van Munster diep in de mystieke dimensie van Franciscus’ leven, zijn innerlijke beleving, en de godservaring die centraal stond in zijn spiritualiteit. Franciscus wordt vaak gezien als een man die de mystieke en contemplatieve dimensies van het christendom op een radicale en liefdevolle manier tot uitdrukking bracht. Van Munster probeert dit mystieke aspect te ontrafelen en te begrijpen, en biedt daarmee een nieuwe kijk op de heilige die zowel een spirituele gids als een dromenvolle inspiratiebron is voor de moderne tijd.

Hoofdthema's en Inhoud

1. De Mystieke Ervaring van Franciscus

Het boek legt de nadruk op de mystieke ervaring van Franciscus, een ervaring die zich niet beperkt tot abstracte religieuze ideeën, maar die zeer concreet en ervaringsgericht was. Van Munster beschrijft hoe Franciscus in zijn leven een diepe godservaring en verbondenheid met de natuur, de arme en de lijdenden beleefde, wat hem ertoe bracht zijn leven in volledige overgave aan God te stellen.

De mystieke ervaring van Franciscus werd gekarakteriseerd door een intense ervaring van eenheid met God, maar ook met al het leven om hem heen. Dit leidde tot de beroemde visie van de heilige waarbij hij de Zon als een broeder beschouwde, de Maan als een zuster, en zelfs de dood als een geliefde zus. De wereld was voor Franciscus niet een plek van afstand, maar een plek waar hij God aanraakte in alles wat er bestond.

Van Munster onderzoekt hoe deze ervaringen en de intense godservaring van Franciscus door middel van gebed, meditatie, en natuurbeleving tot de kern van zijn spiritualiteit leidden. Franciscus zag God als het absolute centrum van zijn bestaan, en zijn mystieke ervaring was vaak van intense intimiteit.

2. Franciscus en de Armoede

Een ander centraal thema in het boek is de armoede die Franciscus omarmde als een essentieel onderdeel van zijn mystieke ervaring. De keuze voor armoede was voor hem geen opoffering of louter ascese, maar een manier om vrij te komen van aardse verlangens en zich volledig te richten op God. Franciscus zag armoede niet alleen als het letterlijk gebrek aan bezittingen, maar ook als een diepe innerlijke rijkdom. Door niets te bezitten, vond hij dat hij alles kon ontvangen: het onvoorwaardelijke en alomvattende van de liefde van God.

Van Munster bespreekt hoe de aromatische mystiek van Franciscus zich uitstrekte naar zijn relaties met mensen en de natuur. Franciscus zag zichzelf niet als een eigenaar van dingen, maar als een steward van de aarde. Dit idee van armoede en verbondenheid met het hele universum bracht hem in een mystieke harmonie met alles wat leeft.

3. De Diepe Verbondenheid met de Natuur

Franciscus’ liefde voor de natuur is een ander belangrijk aspect van zijn mystiek. In de literatuur wordt vaak verwezen naar zijn beroemde preken voor de vogelgroepen en zijn “zegeningen” voor de dieren en de elementen. Van Munster legt uit hoe Franciscus de natuur niet als iets gescheiden van God zag, maar juist als de uitdrukking van God zelf. De natuur was voor hem een levende manifestatie van Gods liefde, en hij zag in elke boom, bloem, dier en de zon de aanwezigheid van God.

Franciscus’ mystiek komt hierdoor tot uiting in een diepgaande verbondenheid met de natuur, waarin hij waakzaam en bewust de spirituele dimensie van de schepping ontdekte. Deze mystieke verbondenheid was voor hem meer dan een symbool; het was een levenswijze die hem deed handelen in liefde voor alles wat door God geschapen was.

4. Lijden en de Kruisweg van Franciscus

Van Munster behandelt in het boek ook het lijden van Franciscus, met name zijn stigmata en de lichamelijke kwellingen die hij tijdens zijn leven ondervond. Franciscus kreeg in 1224 de wonden van Christus op zijn eigen lichaam, een fenomenale ervaring die vaak wordt geïnterpreteerd als de ultieme mystieke verbondenheid met het lijden van Christus. Voor Franciscus was lijden echter geen doel op zich, maar een manier om de liefde van God op de wereld te brengen, door volledig te identificeren met het lijden van Christus en daarmee met de lijdende wereld.

Van Munster bespreekt hoe het lijden en de mystieke ervaring van de stigmata niet alleen een fysieke ervaring waren, maar een spirituele diepgang die Franciscus in staat stelde om een pad van innerlijke transformatie te volgen. Het lijden werd door hem niet gezien als iets negatiefs, maar als een mystieke participatie in de Goddelijke liefde en redding van de wereld.

5. Franciscus’ Visie op de Dood

De dood is een ander belangrijk thema in het boek. Voor Franciscus was de dood geen vijand, maar een vriend die hem dichter bij God zou brengen. Het acceptatie van de dood was voor hem een manier om zijn volledige vertrouwen in God te stellen, wetende dat alles wat gebeurde in zijn leven, ook de dood, onderdeel was van het goddelijke plan.

Van Munster reflecteert op hoe Franciscus de dood omarmde als een poort naar het geheime leven van God en hoe deze houding tot de dood zijn mystieke ervaring verdiept en voltooit. De dood was voor hem een natuurlijk onderdeel van het levensproces en een manier om de volledige overgave aan God tot uitdrukking te brengen.

Stijl en Benadering

Hans van Munster heeft een diepgaande en analytische stijl die gericht is op het ontleden van de mystieke ervaring van Franciscus en het duiden van zijn spirituele praktijken. Het boek is zowel historisch als theologisch van aard, maar wordt geschreven op een manier die het voor de lezer toegankelijk maakt. Van Munster verweeft zijn gedegen kennis van de historische en theologische context van Franciscus met zijn persoonlijke interpretaties van de mystieke ervaringen en spirituele inzichten van de heilige. Het is geen strikt biografisch werk, maar eerder een mystieke en spirituele interpretatie van de persoon Franciscus, die zijn mystiek in het dagelijks leven integreerde.

De auteur maakt gebruik van citaten uit de geschriften van Franciscus, maar ook van interpretaties door latere mystici en theologen, en probeert zo de spirituele dimensie van zijn leven te herontdekken.

Doelgroep

Dit boek is geschikt voor theologen, spirituele zoekers, en mensen die geïnteresseerd zijn in mystieke literatuur. Het biedt inzichten voor zowel gelovigen als niet-gelovigen die meer willen begrijpen over de diepere, mystieke betekenis van het leven van Franciscus. Ook lezers die geïnteresseerd zijn in ecologie en de relatie tussen spiritualiteit en natuur kunnen veel halen uit de manier waarop Van Munster de ecologische dimensie van Franciscus' mystiek onderzoekt.

Conclusie

"De mystiek van Franciscus" van Hans van Munster is een diepgaande en reflectieve verkenning van de mystieke spiritualiteit van Franciscus van Assisi. Het boek onderzoekt hoe de heilige zijn mystieke ervaringen verweefde met zijn dagelijkse leven, zijn armoede, zijn liefde voor de natuur, en zijn volledige overgave aan God. Van Munster biedt een rijke en gedetailleerde visie op Franciscus als een mystieke figuur die de diepere godservaring niet alleen zocht in het innerlijke leven, maar ook in de manier waarop hij de wereld om hem heen zag en behandelde. Het boek is een waardevolle bron voor iedereen die geïnteresseerd is in de mystieke traditie van het christendom en de manier waarop spiritualiteit zich kan manifesteren in het dagelijks leven.